Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte en betrokken bij het Zaailingen Pocket Park in ons eigen Noordse Park in Pijlsweerd, heeft een eigen kijk op het vergroenen van de stad. Hij neemt ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan. Ken jij ook een mooie zaailing van een boom? Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl.
Toevallig groen
Tekst: Jessica van Essen
Aan de rand van het Noordse Park langs de Kokkenhoflaan ligt een plantsoen. Er groeit een grote verscheidenheid aan inheemse kruidachtige planten, zoals ossentong, look-zonder-look, smeerwortel, grote klis en ooievaarsbek. Een slingerend paadje is er tussendoor gemaaid en een dode, aan het vergane, boomstam doorbreekt de beplanting. Verschillende grote bomen staan ongelijk verdeeld over het plantsoen, maar aan een zijde staat een clubje van gewone esdoorns. Hans van Lunteren kijkt er vol tevredenheid naar en verzucht: “Wat is dit toch een mooi zaailingenbosje.” Hij legt meteen uit: “Kijk, door dit wat open te snoeien, hebben de zaailingen licht, lucht en ruimte gekregen. Hierdoor zijn ze zich ten opzichte van elkaar gaan ontwikkelen en dat geeft een mooi beeld.” Een plantsoen dus waar toevallig groen, van kruiden tot bomen, de kans krijgt om in een mooie samenhang met het eerder aangeplante groen uit te groeien. Welkom in het ‘Zaailingen Pocket Park’.
Het Zaailingen Pocket Park is een experiment waar Erik Verheul, de wijkopzichter NoordWest, bij betrokken is. “Vier jaar geleden kreeg ik dit plantsoen onder mijn hoede”, vertelt Verheul. “Het lag er troosteloos bij en ik was in twijfel hoe het te beheren. Ik raakte in gesprek met Van Lunteren, hij was door een paar betrokken bewoners gevraagd een plan te maken voor deze verwaarloosde plantenborder. Hij vertelde bevlogen over de kracht van de natuur, de waarden van spontaan opgekomen groen en de effecten van vormgevend beheer. Het sprak me meteen erg aan.” Bij de gemeente is er echter geen ruimte voor dit soort maatwerkbeheer. Maar Van Lunteren gaf aan dat hij, samen met het groepje betrokken bewoners, geïnteresseerd was om het Zaailingen Pocket Park vorm te gaan geven. Met alle steun van de gemeente zijn ze toen het experiment gestart en dit jaar gaan ze alweer het vijfde jaar in.
Enthousiast
Henk is een van de bewoners die heel enthousiast is over de aanpak: “We beginnen met een schouw. Hoe ziet het eruit? Hoe willen we dat het wordt? Waar willen we doorheen kunnen kijken? Dit bespreken we dan met elkaar. Hans deelt zijn blik en legt uit wat effecten zijn van bepaald onderhoud. En hij moedigt ons aan om te durven snoeien. Als iemand een idee heeft, kan hij er altijd mee aan de slag.”
De buurtbewoners komen nu vier à vijf keer per jaar samen. “In tweeënhalf uur kun je zo veel met elkaar doen”, zegt Henk en voegt toe: “Het is echt een feestje en je hebt zoveel eer van je werk.” En dat is waar. Het Zaailingen Pocket Park geeft een verfrissend beeld als je denkt aan de meeste plantsoenen. De variatie in vormen en hoogten is opvallend en de biodiversiteit is hoog. Er is zelfs ruimte voor brandnetels, een plant die heel erg belangrijk is voor vlinders en vaak ongewenst is.
Wil je ook meedoen? Aanmelden kan via groengroepnoordsepark@gmail.com
De gewone esdoorn (Acer pseudoplatanus)
Tekst: Frank van den Brink
Een gewone esdoorn kan enkele honderden jaren oud worden en een hoogte bereiken van wel 30 meter. Hij groeit graag op diepe losse grond en heeft geen moeite met arme, slechte grond. De gevleugelde zaden, ‘de helikoptertjes’, worden door de wind meegenomen en vallen vaak op open kale stukken grond, waar ze snel tot zaailingen uitgroeien. In de stad zie je veel esdoorn zaailingen, bijvoorbeeld langs muren, fietsklemmen en in rommelhoekjes.
Sinds 2013 worden in Nederland verzwakte esdoorns aangetast door de roetschorsziekte. Deze parasitaire schimmel verspreidt zich na een droogteperiode. Bij een temperatuur van boven de 20 graden vormt de schimmel sporen. Als deze sporen de kans krijgen groeien zij het kernhout van de stam en takken in. De bladeren verwelken, de bast scheurt en er ontstaan bloedingen. De boom sterft dan uiteindelijk af.